Verslag jaarlijks uitstapje stichting Vrienden van Gehoord en Gezien
Op zaterdag 14 juli 2025 vond het jaarlijkse uitstapje* van stichting Vrienden van Gehoord en Gezien plaats. Het beloofde een warme dag te worden in Feanwâlden (Veenwouden, Friesland). Dit jaar gingen er 7 mensen die zowel beperkt zijn in horen als in zien en hun begeleiders mee. Eén deelnemer moest helaas op het laatste moment afzeggen wegens ziekte. Iedereen was van tevoren ingelicht over de weersverwachting en was dan ook goed voorbereid op stap gegaan.
Het uitje bestond deze keer uit een bezoek aan Cultureel Historisch centrum de Schierstins en fluisterbootvaren. Maar eerst werd er gedacht aan de inwendige mens. We werden hartelijk ontvangen door de gastheren- en dame met een kop koffie of thee en een versgebakken stuk oranjekoek mét slagroom. Toen iedereen gearriveerd en gesetteld was (‘Wie zit waar?’ ‘Pas op, hier staat een boom!’ en ‘De oranjekoek staat voor je koffie’), hield begeleidster Zahra namens voorzitter Eef Vosselman een welkomsttoespraakje. Daarna werden de groepjes hervormd in verband met het gebruik van solo apparatuur. Toen dat gebeurd was én het systeem voor iedereen werkte, was het tijd om op verkenning te gaan.
De rondleiding bevatte drie onderdelen. Een bezoek aan de tuin, het bekijken en beluisteren van het geschiedenisfilmpje over de Schierstins plus een bezoek aan de toren en het voelen van een geselecteerd aantal voorwerpen uit de vaste collectie. Die voorwerpen waren speciaal voor deze doelgroep uit de vitrines gehaald. Elk onderdeel werd begeleid door een gastheer of -dame. De drie groepjes rouleerden tussen de verschillende onderdelen.
In de kelder, waar het heerlijk koel was door de dikke muren, kreeg men door het filmpje een betere voorstelling van wat een stins nu eigenlijk is: een stenen (woon)toren op een stuk land omringd door een gracht, bereikbaar via een ophaalbrug. Stinsen werden gebouwd in de Middeleeuwen in opdracht van rijke families, die zich hier konden terugtrekken in tijden van nood én zich konden verdedigen. Die verdedigingstechnieken werden de deelnemers later op de eerste en tweede verdieping getoond, waar kleine, zeer smalle, raampjes het mogelijk maken om naar buiten te vuren. Op de eerste verdieping staat er een ouderwets geweer, waarmee men zich in de tijd van toen waande. Ook werden er een aantal elementen van deze stins gevoeld, zoals de stenen, de deur, het slot en de trappen.
In de tuin werd er geïnteresseerd gevoeld aan de diverse bomen, planten en bloemen die daar groeien. Helaas waren de ‘stinsenplanten’, de plantjes die door de bodemsamenstelling enkel kunnen groeien rondom een stins, al uitgebloeid. Dat was een teleurstelling voor de gehele groep. Voor een kennismaking met de stinsenplant was het uitstapje te laat gepland in het jaar; de stinsenplant is namelijk een voorjaarsbloeier.
In de ‘voelkamer’ kregen de groepen uitgebreid de tijd om de uitgekozen voorwerpen te ervaren; waaronder een dolk, de maquette van de Schierstins en een schedel. Ook bij dit onderdeel vertelde de gastheer gedetailleerde verhalen met betrekking tot de voorwerpen en de stins zelf.
Na de rondleiding reed men naar Hotel – Eetcafé ’t Dûke Lûk. In een aparte zaal kreeg men allereerst een drankje aangeboden en een kop tomaten- of mosterdsoep. Ondertussen werd het buffet opgebouwd. De begeleiders zorgden ervoor dat de deelnemers niets tekortkwamen. Iedereen liet zich de lunch goed smaken. Er was dan ook meer dan genoeg voor handen. Wederom werden er groepjes gevormd en zette men koers richting de aanlegsteiger. Daar lagen meerdere boten klaar en het duurde even voor iedereen goed en wel in de boot zat. Door zeer slecht of zelfs weinig zicht, niet goed kunnen horen, een nieuwe onbekende omgeving, vreemde afstapjes en evenwichtsproblematiek is het in een boot instappen en plaatsnemen voor deze doelgroep een uitdaging. Maar – dankzij de begeleiders – bleef iedereen droog.
Wat ook een uitdaging bleek te zijn, was het volop aanwezige kroos op de vaarroute. Daardoor waren de stuurmannen – en vrouwen gedwongen om steeds opnieuw achteruit te varen en de motor te ontdoen van het groen. Normaal vaart een fluisterboot al niet heel snel, maar nu schoot het al helemaal niet meer op. Dat plus het feit dat het programma al een uur achterliep op schema en een steeds donkerder wordende lucht (de zon scheen allang niet meer), maakte dat het bestuur besloot om na één derde deel van de route om te keren. Rond vier uur stapte iedereen veilig en nog droog weer aan wal en alsof het zo afgesproken was, begon het toen te regenen.
Het bestuur en de deelnemers kijken terug op een fijne, ontspannen jaaruitstap. Wat goed werkte tijdens dit uitje, was dat de groep opgesplitst werd in meerdere kleine groepjes. Daardoor nam de drukte en het lawaai af, wat ten goede kwam aan de verstaanbaarheid: men kreeg de kans om in alle rust met elkaar te praten, vooral in de middag. De ochtend was, in combinatie met de warmte en felle zon, voor velen best intensief. Daardoor was het fijn dat men in de middag vooral kon ontspannen.
Desondanks hoopt het bestuur volgend jaar meer mensen met een beperking in horen én zien te verwelkomen bij het uitje. Dit jaar waren er helaas van meerdere verenigingen en initiatieven evenementen op dezelfde dag. Wat ook belangrijk is om als bestuur te realiseren, is dat de doelgroep steeds een tikje ouder wordt en daarmee neemt de mobiliteit af. Het niet meer kunnen traplopen en in en uit de boot stappen was voor sommige vrienden een reden om gedwongen thuis te blijven.
In 2026 hoopt het bestuur de traditie van een jaarlijks uitstapje voort te zetten. De provincie Drenthe zou dan aan de beurt zijn. Het bestuur staat open voor nieuwe ideeën en suggesties om de doelgroep een fijne, bijzondere ervaring mee te geven waarbij ook het belang van lotgenotencontact en de mogelijkheden daartoe niet uit het oog worden verloren.
*Door onvoorziene omstandigheden is het het bestuur niet gelukt om voor dit uitstapje fondsen te werven. De kosten konden gelukkig worden gedekt door eerdere donaties aan de stichting.
